Je hoort er steeds meer over: Ashwagandha (Withania somnifera), een natuurlijk kruid dat je niet alleen kalmeert als je stress ervaart, maar je tegelijkertijd energie geeft om de dag door te komen. Klinkt tegenstrijdig, maar dat is juist de unieke kracht van adaptogenen en Ashwagandha is inmiddels uitgegroeid tot de bekendste onder hen.
Maar hoe werken adaptogenen? Wat is de geschiedenis achter dit bijzondere kruid? En belangrijker: hoe kun je veilig gebruik maken van Ashwagandha? In dit artikel onrafelen we dat en meer. Of je nu op zoek bent naar een natuurlijke stressverlichting of je meer energie zou willen hebben, ontdek wat Ashwagandha voor je zou kunnen doen!
De Kruid met een Legende
Met haar groene bloemen en fel oranje-rode bessen is Ashwagandha al 3.000 jaar de ster van de Ayurvedische geneeskunde. Deze bijzondere struik, die te vinden is in de droge streken van India, wordt niet voor niets "De kracht van een paard" genoemd.
De naam "Ashwagandha" komt uit het Sanskriet,
"Ashva" betekent paard en
"Gandha" betekent geur of kracht.
Deze dubbele betekenis verwijst niet alleen naar de karakteristieke aardse geur van de wortel - die een beetje aan een paard doet denken, maar ook naar de overtuiging dat het kruid de vitaliteit en uithoudingsvermogen van een paard zou kunnen geven.
Een van de eerste fluisteringen over Ashwagandha is terug te vinden 300 jr voor Chr. In de Charaka Samhita, een van de oudste en belangrijkste Ayurvedische teksten. Er was al vrij snel ontdekt dat dit kruid je immuunsysteem versterkt, energie geeft en je slaapritme verbetert. Hierna zien we Ashwagandha terug in de Sushruta Samhita, een oud chirurgisch handboek, waarin er een Ashwagandha-pasta wordt beschreven die ontstekingsremmend werkt en wordt aangebracht op verwondingen en gewrichten. Later, in de 7e eeuw na Chr., wordt Ashwagandha beschreven als versterker van intellect en geheugen. In het Ashtanga Hridayam, Het Hart van de Acht Ledematen (van Ayurveda), werd er een specifieke combinatie beschreven, Ashwagandha Ghrita (een infusie in geklaarde boter), deze boter werd speciaal aanbevolen ter ondersteuning bij vruchtbaarheid, libido en je zenuwstelsel.
Traditioneel werd Ashwaganda altijd gebruikt door vele verschillende mensen. Krijgers en atleten gebruikten het om hun spieren en uithoudingsvermogen te versterken, terwijl geleerden en studenten het gebruikten voor mentale helderheid en focus. Ashwaganda werd ook veel gebruikt tijdens het herstel na ziekte.
De veelzijdigheid van Ashwagandha maakt het een van de uniekste geneeskrachtige kruiden - van wondgenezing tot verbeterde geest en hormonale balans. De voordelen van Ashwagandha worden nu steeds vaker bevestigd door modern onderzoek, wat laat zien hoe goed de Ayurvedische genezers dit bijzondere kruid begrepen, duizenden jaren voordat wetenschap het kon verklaren.
Hoe werkt Ashwagandha in je lichaam?: De wetenschap achter het kruid
Ashwagandha kan multitasken via slimme biologische routes die wetenschappers nu pas volledig beginnen te begrijpen. Laten we onder de loep duiken hoe dit Ayurvedische wondermiddel echt werkt in je lichaam!
Reguleert Stress & Angst
Het bekendste effect van Ashwagandha is het verlagen van cortisol, het primaire stresshormoon. Verschillende klinische studies hebben aangetoond dat Ashwagandha je cortisolspiegel in balans brengt. Dit gebeurt door verschillende biologische mechanismen,
Ondersteunt je GABA-systeem: Je GABA-systeem speelt een grote rol in ontspanning en verlagen van stress. Door je GABA-receptoren te versterken worden signalen van stress en angst verlaagt.
Rijk aan Withanoliden: De belangrijkste werkzame stoffen in Ashwagandha zijn withanoliden - dit zijn natuurlijke verbindingen met een krachtige adaptogene en ontstekingsremmende werking. Verschillende klinische studies, bij zowel dieren als bij mensen, hebben aangetoond dat withanoliden een sterk angstremmend effect hebben.
Brengt de HPA-as in balans: Ashwagandha helpt om de HPA-as (hypothalamus-hypofyse-bijnier-as) – het centrale systeem dat je stressreactie aanstuurt – in balans te brengen. Dit voorkomt overmatige aanmaak van cortisol en draagt bij aan een stabieler stressniveau.
Geeft Energie zonder crash
In vergelijking met cafeïne, ondersteunt Ashwagandha op een cellulair niveau de energiebalans zonder je stresssyteem te belasten, waardoor je dus geen energie crash ervaart.
Stimuleert Mitochondriale functie: Ashwagandha bevordert de productie van ATP (de primaire energiebron in cellen) door het stimuleren van de mirochondriale functie.
Verbetert Uithoudingsvermogen: Uit een klinische studie bleek dat Ashwagandha de VO₂ max verhoogt, wat zorgt voor een betere zuurstofopname en hoger uithoudingsvermogen.
Helpt bij vermoeidheid: Deelnemers aan studies met chronische stress of burn-outklachten rapporteerden meer energie en vitaliteit.
Ondersteunt Hersenen & Geheugen
Ashwagandha wordt vaak omschreven als een neuroprotectief kruid, vanwege de positieve werking op je zenuwstelsel en cognitieve functies. Het helpt je brein beschermen en ondersteunen op meerdere manieren,
Beschermt Hersencellen: Dankzij de antioxidatieve werking van withanoliden wordt oxidatieve schade op je hersencellen vermindert, een belangrijke factor bij mentale achteruitgang.
Verbetert Geheugen: Er zijn aanwijzingen dat Ashwagandha de activiteit van acetylcholine verhoogt – een neurotransmitter die essentieel is voor leren en geheugen.
Alzheimer Onderzoek: in dierenstudies naar Alzheimer liet Ashwagandha verbetering zien in geheugen en cognitieve functies, mogelijk door de stimulatie van neurale regeneratie.
De Ontstekingsremmende Werking
Studies hebben aangetoond dat Ashwagandha krachtige natuurlijke verbindingen heeft die een effectief ontstekingsremmende werking hebben,
Withanoliden remmen NF-κB: Dit eiwit-complex is betrokken bij het aansturen van ontstekingsreacties. Door deze remming wordt het domino-effect van ontstekingen onderbroken.
Verlaagt ontstekingsmarkers: Ashwagandha blijkt specifiek de productie van pro-inflammatoire cytokines zoals IL-6 en TNF-α te verminderen. Deze stoffen spelen een belangrijke rol bij chronische ontstekingen.
Effectief bij Chronische Ontsteking: Ashwagandha kan mogelijk helpen bij verschillende gezondheidsklachten van een milde, aanhoudende ontsteking. Denk hierbij aan: Gewrichtsklachten, stemmingsproblemen, stofwisselingsproblemen zoals insulineresistentie.
Wetenschappelijke onderbouwing & bronnen
- Cortisolverlagend effect: Chandrasekhar et al. (2012) toonden in RCT met 64 deelnemers cortisolverlaging van 37% met ashwagandgha. Bekijk studie
- GABA-modulatie: Candelario et al. (2015) bewezen directe activering van GABA-receptoren. Bekijk studie
- HPA-as regulatie: Lopresti et al. (2019) toonden normalisering van de stressrespons.Bekijk studie
- Mitochondriale functie: Pingali et al. (2014) observeerden verbeterde ATP-productie. Bekijk studie
- VO₂ max verbetering: Choudhary et al. (2015) noteerden 9 % betere zuurstofopname bij atleten. Bekijk studie
- Neuroprotectie: Kuboyama et al. (2014) vonden bescherming tegen zenuwcelbeschadeging. Bekijk studie
- Geheugenverbetering: Konar et al. (2011) toonden verhoogde acetylcholine-activiteit. Bekijk studie
- NF- κB remming: Oh et al. (2008) identificeerden withaferine A als krachtige remmer. Bekijk studie
- Gewrichtsbescherming: Sumantran et al. (2007) observeerden chondroprotectieve effecten bij artritis. Bekijk studie
